Bozcaada

BOZCAADA HAKKINDA

Genel bilgiler

Bozcaada (Yunanca: Tenedos), Türkiye'nin 3. büyük adası, bu ada üzerinde yer alan, Çanakkale iline bağlı ilçe.

Adanın (ve ilçenin) yüz ölçümü 40 km², ana-karaya uzaklığı 6 km'dir. Resmi nüfusu 2.543 olup, kışları 1.000 civarına düşer, yazları ise 5.000'e çıkar.

Şarap üretimi, balıkçılık ve özellikle 1990'lardan itibaren turizm başlıca iktisadi etkinliklerdir.

Bozcaada, şaraplık üzümleri ve şaraplarıyla ünlüdür. Adanın büyük kısmı bağlarla kaplıdır. Az miktarda tahıl, baklagiller ve meyve yetiştirilir.

Haziran 2000'de Batı Burnu civarında 10.2 MW gücünde 17 türbinden oluşan bir rüzgâr enerjisi santrali kurulmuştur. Kurulduğu tarih itibariyle adanın enerji ihtiyacının yaklaşık 30 kat fazlasını karşıladığından, karaya elektrik iletmektedir. Turizme zarar vermemek amacıyla santralin ürettiği elektrik yeraltı kablolarıyla aktarılmaktadır.

Adada yetişen gelincik çiçeklerinden az miktarda üretilen şerbet ve reçeller daha çok turistlere satılır

Ayazma plajı, ince kumu ve uzunluğu nedeniyle önemlidir. Bunun dışında da çeşitli kumsallar vardır. 26-27 Temmuz tarihlerinde geleneksel bağ-bozumu şenlikleri yapılır. Bozcaada Kalesi ve kasabasının eski evleri de turistik açıdan ilgi çekicidir.

Ada kıyıları balıklar için doğal bir sığınak ve üreme bölgesidir. Bu yüzden ada etrafında trolle avlanma yapılamaz. Amatör balıkçılar tarafından büyük rağbet görmektedir.

Adada konaklamak için en ucuz ve yaygın imkân pansiyonlardır. Gerek Türk gerekse Rum mahallelerindeki tarihi evler adalı aileler tarafından turistlere kiralanır. Küçük oteller de vardır.

Bozcaada'da yerleşim 14. yy'ın son yıllarında adanın tümüyle boşaltılmasıyla kesintiye uğramıştır. 15. yy'ın ortalarında ada Osmanlı yönetimine girdiğinde boş olduğu yönünde belgeler vardır.

20. yüzyıl başında nüfusun yarısından biraz fazlasını Rumlar oluştururken, bugün adada sadece 15 kadar Rum kalmıştır. Bu nüfus azalmasının nedeni olarak Rum azınlığın bir "yıldırma" siyasetiyle kaçırıldığını öne sürenler vardır. Azınlığı yıldıran unsurlar arasında 6-7 Eylül Olayları, Kıbrıs Sorunu, toprakların düşük bedelle kamulaştırılması, Lozan Antlaşmasında azınlıkların haklarının korunmasına ilişkin maddelere Türk hükümetlerinin uymaması, daha büyük bir Rum toplumu barındıran komşu Gökçeada'daki Rumların göç etmesi sayılmaktadır.

Özellikle, Lozan Antlaşmasının 14. maddesi uyarınca, adadaki güvenlik güçlerinin yerel halktan müteşekkil olması kuralına Türkiye'nin uymadığı iddia edilmektedir.

Bu iddialara karşılık, Rumlar (belki kısmen) iktisadi nedenlerle göç etmiş olabilirler. Adadan ayrılan Rumlar Türkiye dışına göç etmiştir. Bu göç 1970'ten sonra hızlanmıştır.

Adada faal durumda üç cami ve bir kilise bulunmaktadır. Ayrıca Türkiye'nin köyü olmayan tek ilçesidir.

Bozcaada, Türkiye'nin köyü olmayan tek taşra (il merkezi dışı) ilçesidir.

Adanın batı burnunda bulunan Polente deniz feneri ve rüzgar gülleri, enerji santralinin işletmeci kuruluşu tarafından 2007 yazında ziyarete kapatılmıştır. Sebep olarak ise rüzgar güllerine sprey boyayla yazı yazılması gösterilmiştir.

Daha sonra ziyaretçiler alternatif bir yolla Polente Fenerine giderek burada Gün Batımını seyretmekte hatta buraya Gün Batımı turları düzenlenmektedir.

- Her çarşamba günü ada merkezinde meyve- sebze satılan açık bir pazar kurulmaktadır.

- Adada sadece Ziraat Bankası bulunmaktadır.

- Adada tek eczane vardır.

- Ada merkezinde kiralanabilir bir halı saha bulunmaktadır.

- Adadaki Halk Kütüphanesi Pazar-Pazartesi hariç her gün 8.30-17.00 saatleri arasında açıktır.

- Aylık yayınlanan adanın tek yerel gazetesi Adaposta’yı gazete bayilerinden temin edebilirsiniz.

Yat Limanı

Adada 45 yat kapasiteli bir yat limanı bulunmaktadır. Burası Belediyenin işletmesinde olup, yakıt ikmali, otomatik sayaçlı elektrik ve su hizmeti verilmektedir. Ayrıca adadaki dalış okulu, yatlara çamaşır, buz, halat ve dalış hizmeti vermektedir.

Ne Alınır

- Lezzetli ada şarapları

- Adanın ünlü çavuş üzümü

- Kekik Balı : Bozcaada’da ada florasının önemli bir parçası olan kekik tarlalarının kattığı aroma sayesinde çok lezzetli kekik balı üretilmektedir. Nadir bulunan bu ada balından bulursanız o gün şanslı gününüzdesiniz, kaçırmayın !

- Domates Reçeli: Adanın ünlü reçeli, Rum mutfağına özgü, içine badem konan küçük domateslerden yapılır.

- Ada üzümlerinden yapılan reçel, pekmez, kurutulmuş üzüm

BOZCAADA KALESİ

Bozcaada’ya yaklaştıkça ilk gözünüze çarpan heybetli görüntüsüyle kalesi olur.Bu oldukça iyi korunmuş kalenin ilk olarak ne zaman ve kimler tarafından yapıldığı tam olarak bilinmemekle birlikte Venedik,Ceneviz ve Bizanslılar döneminden beri kullanıldığı bilinmektedir.

Ada’nın kuzeydoğu burnu üzerine kurulmuş olan kale, Osmanlı döneminde önemli konumu sebebiyle Fatih Sultan Mehmet tarafından esaslı bir şekilde onarılmıştır. Venedikliler’e geçip geri alındıktan sonra esaslı bir tamir görüp genişlemiştir. Kalenin 1703,1706 yıllarında ve 1714 ‘de Kaptan-ı Derya Süleyman Paşa tarafından tamir ettirilmiştir. En önemli tamirinin 2. Mahmut tarafından 1815 yılında yaptırıldığını,adeta kalenin yeniden yaptırıldığını taşıdığı kitabelerden anlamaktayız.Kale, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 1965-1970 yılları arasında ve en son 1996 yılında restore edilerek koruma altına alınmıştır.

Adanın kuzeydoğu burnunda yer alan Kale, yüksek kayalar üzerine oturtularak şehirden yaklaşık 10 metre genişliğinde ve 250 metre uzunluğunda bir hendekle

ayrılmıştır. Eskiden su dolu olduğu anlaşılan hendeğin üzerinden kalenin ana giriş kapısına asma bir kapıyla geçilirmiş.Bu ana kapının dışında Mendirek ve Deniz Kapısı diye iki kapısı daha bulunmaktadır. Mendirek kapısı 1905 yılında mendireklerin yapılmasından sonra açılmıştır. Bu iki kapı şu anda kullanılmamaktadır.

Kale, dış ve iç olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Dış surun içindeki Dış Kale’de iki cephanelik, bir kuyu, iki tabya yeri, kamacı atölyelerinin bulunduğu bina temelleri, tören ve eğitim alanları ve eskiden kale içinde yaşayanların evlerinin bulunduğu şimdi boş bir alan vardır.

İç Kale iki bölümden oluşur. Birincisi giriş bölümü olup İç Kale’nin doğusundadır. Biri doğuda biri batıda iki rampaya açılan iki kapısı vardır. Bu bölümde şimdi yıkılmış olan revir, cami, minare, zindanlar ve kışla bulunmaktaydı. Asıl İç Kale olan ikinci bölüme doğudaki küçük bir kapıdan girilir. İç Kale’nin biri baş burç olmak üzere sekiz burcu vardır. Ortada levazım deposu, cephanelik ve sarnıç yer alır.

Bozcaada Fatih Sultan Mehmed döneminde ilk defa Türklerin eline geçtiğinde, kale içine bir cami yaptırılmıştır. Temelleri hala görünür bir şekilde durmakta olan bu cami Kanuni Sultan Süleyman zamanında yenilenmiştir. En büyük değişikliği ise 1657 yılında ada Venediklilerden geri alındığında görmüştür. Kale içindeki bir diğer caminin varlığını ise 1800’lü yıllardan kalma gravürlerden anlamaktayız.

RÜZGAR GÜLLERİ

2000 yılında kurulan Bozcaada Rüzgar Enerji Santraline ait 17 tane rüzgar türbini adanın en batı ucunda olup ziyarete açıktır. Özellikle gün batımında, hemen önündeki eski Polente Feneri ile oluşturduğu manzara görülmeye değer güzelliktedir.

Bozcaada Rüzgar Enerji Santrali, yaklaşık 30.000 kişinin elektrik ihtiyacını karşılayan, Türkiye’nin en büyük rüzgar enerji santralidir.Aynı enerjiyi üretecek bir kömür santralına göre türbin başına 82.000 ağaca eşdeğer oksijen tasarrufu sağlamaktadır. Diğer bir ifadeyle bu 17 türbin burada 1.400.000 ağaçlık bir orman yaratmıştır.

GÖZTEPE

Adanın en yüksek noktası (192 m.) olan Göztepe’nin, dört tarafı kuşbakışı görebileceğiniz etkileyici bir manzarası vardır. En tepesinde gördüğünüz sadece bir radyolink istasyonudur. Buraya çıkan düzgün bir araba yolu bulunmaktadır. Yürüyüş yapmak isterseniz 45 dakikada adanın zirvesine ulaşabilirsiniz.

Özellikle güneş batarken, bir ada üzerinde olduğunuzu hissedeceğiniz bu en güzel noktada mutlaka vakit geçirmelisiniz...

ŞARAP FABRİKALARI

Adada dört şarap fabrikası bulunmaktadır. Adanın üç eski şarapçısının fabrikaları merkezde, yeni olan ise Tuz Burun Mevkii’ndedir. İlgi ve merakı olanlara fabrikalar gezdirilmektedir. Bu gezi sırasında üzümün şarap olana kadar hangi aşamalardan geçtiğini öğrenebilir ve damak tadınıza uygun şarabın hangisi olabileceği konusunda fikir edinebilirsiniz. Ayrıca fabrikaların yanında keyifle alışveriş yapabileceğiniz şarap tadım ve satış mağazaları bulunmaktadır.

SU SPORLARI

Adamızın en çok ilgi gören ve en güzel plajları olan Ayazma ve Çayır plajlarında profesyonel bir şirket tarafından yürütülen su sporları Aktiviteleri arasında; Windsurf, Sukayağı, wakeboard, sürat teknesi ile çekilen banana “muz” ve ringo “hamburger” ile tek ve çift kişilik kano, deniz bisikleti ”yunus” bulunmaktadır.

Ayrıca 2010 yılından itibaren ayazma ve çayır plajında windsurf başlamıştır. Profosyonel eğitmenler nezaretinde hem eğitim, hemde kullanmasını bilenler için kiralama yaptırılmaktadır.
Ayazma plajının cankurtaran hizmetleri de aynı şirket tarafından sağlanmaktadır.

PLAJLAR

Bozcaada'nın turkuaz rengi denizi ve incecik altın rengi kumsalları ilk defa gelenleri büyüleyecek güzelliktedir.

Denizi oldukça temiz, yosunsuz, kumluk ve sakindir. Suyu genel olarak soğuktur ama bu tertemiz suyun dirileştirici serinliğine alışmak çok zor değildir. Adanın en güzel yanı en rüzgarlı havada bile keyifle denize girip güneşlenebileceğiniz bir koy seçeneği sunmasıdır.

Adanın irili ufaklı tüm koylarında denize girilebilir. Bazılarına ancak patika yollardan yürüyerek ulaşılır. Bazıları ise sadece size özel olacak kadar küçüktür. Bu bakir koylar, ziyaretçilerin özenli ve saygılı kullanımıyla doğallıklarını korumaktadır.

Ayazma,Sulu Bahçe,Habbele ve Mermer Burnu'na minibüs seferleri bulunmaktadır. Diğer koylara gitmek için, bisiklet, motosiklet kiralayabilir ya da uzun yürüyüşler yapabilirsiniz.

AYAZMA
Adanın en popüler ve dolayısıyla en kalabalık plajıdır. Ulaşım kolaylığı sebebiyle, özellikle hafta sonu günübirlik gelenlerin tercih ettiği bir plajdır. Uzun kumsalı ve masmavi denizi oldukça etkileyicidir. Plaj boyunca şemsiye ve şezlong kiralamak mümkündür. Ayrıca duşlar ve soyunma kabinleri de bulunur. Yol boyunca sıralanmış restoranlarda öğle ve akşam yemeği için birçok alternatif mevcuttur.

SULU BAHÇE

Ayazma ile Habbele arasındaki eşsiz doğal güzelliği olan bakir koydur.Bu plajda günübirlik tesis yoktur.Ancak hemen yukarısında bulunan çadır kamp yerinden ve Ayazma sahilindeki tesislerden hizmet alabilirsiniz.

HABBELE

Ayazma'dan sonra gelen Sulu Bahçe Koyu'nun bitişiğindeki koydur. Daha sakin bir yer arayanların tercih ettiği bu plajda da yiyecek-içecek servisi alabileceğiniz, şezlong-şemsiye kiralayabileceğiniz tesisler bulunmaktadır.

MERMER BURNU

Halk arasında, etrafta yüzen çeşitli balıkların çokluğundan dolayı "Akvaryum Koyu" diye de bilinir. Herhangi bir plaj tesisi olmayan küçük bir koydur. Ama acil durumlarda koydaki tek pansiyondan yararlanabilirsiniz. Adadaki profesyonel dalış noktalarından biridir. Ama şnorkelle yüzerek de deniz altındaki bin bir çeşit canlıyı ve amfora kalıntılarını görebilirsiniz .

BAĞ BOZUMU FESTİVALİ

Bütün bir yıl boyunca emek verilen bağlardaki üzümlerin toplanmasını yani bağ-bozumunu kutlamak için her yıl Eylül ayının başında düzenlenen geleneksel bir festivaldir.

Adanın bağlarında hep birlikte yapılan bağ bozumundan sonra toplanıp Ada merkezine getirilen üzümler, meydanda davul-zurna eşliğinde coşkulu bir şekilde karşılanır ve festival başlar.

Gündüzleri bağlarda çalışan halk ve adayı ziyaret eden turistler akşamları kale içindeki etkinlikleri seyretmek için bir araya gelir. Konserler dışında çeşitli gösteriler, sergiler, söyleşiler ada hayatına renk katar. Bağ-bozumu Festivali adayı ziyaret edilecek en güzel dönemlerden biridir.

Adaya ulaşım gün boyunca yapılan feribot seferleriyle sağlanmaktadır.

Geyikli Yükyeri İskelesi ile Bozcaada arası 4 mildir. Yaklaşık 35 dakikada adaya ulaşılır. Kış ve yaz sefer saatleri farklıdır. Özelikle kış sezonunda gitmeyi düşünüyorsanız feribot saatlerini telefon açarak kontrol etmenizde fayda vardır. Çünkü lodos ve poyrazın fırtına halinde estiği günlerde feribot seferlerinde aksamalar olabilmektedir. Yaz sezonunda sefer sayısı artmaktadır. Ayrıca ziyaretçi yoğunluğu yaşandığında ek seferler konulmaktadır. Ama arabayla geçecek olanlara tavsiyemiz, özellikle Temmuz ve Ağustos aylarında feribot kalkış saatinden 1-2 saat önce iskelede olmalarıdır.

İstanbul’dan gelirken Çanakkale Boğazı’nı geçmek için 3 seçeneğiniz vardır. Gelibolu – Lapseki ve Eceabat – Çanakkale arasında, Türkiye Denizcilik İşletmeleri’ne (TDİ) bağlı, saat başı kalkan feribotlar kullanılmaktadır. Kilitbahir – Çanakkale arasında ise doldukça hareket eden özel motor seferleri bulunmaktadır. Çanakkale’den sonra İzmir istikametinde Bozcaada tabelasını takip ederek, adaya geçeceğiniz Yükyeri Feribot İskelesi’ne 45 dakikada ulaşabilirsiniz.

İzmir’den gelirken ise Ezine üzerinden Geyikli- Bozcaada tabelaları takip edilerek iskeleye ulaşılır.

İstanbul’dan gelenler için bir diğer alternatif, İstanbul- Bandırma arasındaki hızlı feribotları kullanmaktır. Bunun için İstanbul Yenikapı’dan hergün kalkan hızlı feribotlarla 2 saatte Bandırma’ya gelinir. Buradan 3 saatte Yükyeri İskelesi’ne ulaşılır.

Belli başlı otobüs firmalarının yaz boyunca Geyikli’ye bağlı Yükyeri Feribot İskelesi’ne kadar seferleri bulunmaktadır. Otobüsler adaya geçmeden sizi iskelede bırakırlar. İstanbul’dan gece 24.00’te kalkan otobüsler sabah 8.00’de feribot iskelesine ulaşır. Ama ilk feribot seferi sabah 10.00’da olduğu için iki saat bekleme süreniz vardır. Buradaki iskelede çay bahçeleri ve plaj bulunmaktadır.